Terbentuknya sebuah gelombang ialah karena adanya sumber yang berupa suatu getaran serta adanya getaran yang merambat. Jadi, gelombang ialah getaran yang merambat. Dalam perambatannya gelombang memindahkan suatu energi serta tidak menyertakan perambatan mediumnya.
Mari kita perhatikan bentuk permukaan air setelah batu di jatuhkan diatasnya, Getaran merambat itu akan menjadi sumber getaran ke segala arah di atas permukaan air, dalam perambatanya ialah getaran memerlukan waktu atau dengan kata lain getaran mempunyai periode, serta getaran juga mempunyai kecepatan yang disebut dengan kecepatan gelombang. Permukaan air yang mendapat suatu gangguan berupa getaran mempunyai bentuk gelombang berupa lingkaran. Pusat lingkaran tersebut disebut titik P.
Lingkaran tempat kedudukan titik yang mendapat gangguan getaran dalam simpangan yang sama dalam waktu yang bersamaan ialah disebut muka gelombang.
Muka Gelombang
Muka gelombang berbentuk lingkaran
Ada juga muka gelombang yang berbentuk bola yang disebut dengan muka gelombang sferis, contohnya muka GuruPendidikan.com gelombang bunyi di udara. Muka gelombang cahaya itu di dalam kristal transparan anisotropis, bentuknya ialah ellipsoidal. Kristal anisotropis ini ialah kristal yang besar, yang mempunyai kecepatan merambat gelombang ke segala arah tidak sama, kecuali sepanjang suatu arah tertentu saja.
Muka gelombang ellipsoidal
Bentuk yang lain ialah muka gelombang paralel yaitu muka gelombangnya ialah sejajar satu sama lain. Hal ini akan terjadi apabila adad sebuah batang pohon yang lurus, jatuh terentang pada permukaan air.
Muka gelombang cahaya dari matahari dapat di katakan gelombang paralel, dikarenakan cahaya datangnyadari tempat yang sangat jauh, sehingga bidang pada bolanya hampir datar. Arah kecepatan merambat gelombang juga selalu tegak lurus pada muka gelombang. dalam cahaya garis lurus yang melukiskan suatu sinar ialah arah kecepatan merambat gelombang cahaya yang selalu tegak lurus pada muka gelombangnya.
Jenis-Jenis Gelombang
Ditinjau dari zat penghantar atau juga medium yang dilalui dengan gelombang, kita dapat membedakan Terdapat dua macam gelombang, ialah gelombang mekanik serta gelombang elektromagnetik.
Gelombang Mekanik
Gelombang mekanik ialah gelombang yang dalam perambatannya memerlukan suatu medium atau penghantar untuk dapat merambat. Medium gelombang mekanik juga dapat berupa zat padat , zat cair , atau juga gas. Suara ataupun bunyi ialah salah satu contoh gelombang mekanik yang dapat merambat melalui zat padat, cair atau gas tersebut. misalanya ialah dari gelombang mekanik adalah gelombang pada tali, gelombang pada pegas, gelombang diatas permukaan air.
Berdasarkan arah perambatan serta arah getarnya, gelombang mekanik dapat dibagi lagi menjadi dua macam, yaitu :
Gelombang Transversal. Gelombang transversal ialah gelombang yang arah getar dari tiap titik partikel dalam medium(penghantar), tegak lurus dengan arah perambatan gelombang. Misalnya ialah gelombang cahaya, gelombang permukaan air, serta gelombang pada tali. Untuk melihat arah getar dari gelombang transversal dapat gunakan tali dengan cara salah satu ujung tali diikat sedangkan ujung yang lain dibiarkan bebas.Pada kasus gelombang tali tesebut, gerakan tangan naik turun akan mengakibatkan energi pada tali. Energi tersebut menggetarkan daerah di seluruh tali sehingga daerah disekitarnya ikut pula bergetar naik turun, demikian seterusnya sampai ujung tali. Pada gelombang transversal, satu panjang gelombang ialah jarak yang sama dengan satu bukit gelombang ditambah satu lembah gelombang. Ciri yang dimiliki gelombang transversal ialah , terdapat satu bukit gelombang dan lembah gelombang dan satu panjang gelombang (lamda) ialah jarak yang sama dengan satu bukit gelombang dengan satu lembah gelombang.
Gelombang Longitudina. Gelombang longitudinal ialah gelombang yang arah getarnya searah atau paralel dengan arah rambatannya. Misalnya ialah gelombang pada pegas (slinki) serta gelombang cahaya. Ketika slinki di gerakkan kedepan serta kebelakang, maka pada slinki akan terbentuk rapatan-rapatan dan juga renggangan-renggangan. Pada gelombang longitudinal, satu panjang gelombang ialah jarak yang sama dengan satu rapatan serta ditambah satu renggangan. Ciri yang dimiliki gelombang longitudinal, terdapat rapatan serta renggangan dan satu panjang gelombang ialah jarak yang sama dengan satu rapatan ditambah satu renggangan.
Gelombang Elektromaknetik
Gelombang elektromagnetik ialah gelombang yang dapat merambat tanpa memerlukan pengantar dan merupakan gelombang transversal. Namun gelombang elektromagnetik ini ialah gelombang medan, bukan gelombang mekanik (materi). Pada gelombang elektromagnetik, pada medan listrik E selalu tegak lurus arah medan magnetik B serta keduanya tegak lurus arah rambat gelombang. Gangguan gelombang elektromagnetik terjadi dikarenakan medan listik dan medan magnet, oleh karena itu gelombang elektromagnetik dapat merambat dalam ruang vakum.
Berikut video penjelasan tentang gelombang elektromagnetik . Semoga bermanfaat.....
Semugi Angsal Manpangatipun....
sumber : http://www.gurupendidikan.com/pengertian-gelombang-dan-jenis-gelombang-terlengkap/
Tidak ada komentar:
Posting Komentar